Publiká riba 23 Yanüari 2018
E pregunta i kontestanan ku ta sigui ta duna kontestá na e hopi pregunta ku ta biba den komunidat relashoná ku seramentu temporal di fronteranan dor di Venezuela. E pregunta i kontestanan ta ser adaptá a base di e desaroyonan aktual.
Vershon 3, fecha 19 di yanüari 2018
FAQ’s tokante di situashon polítiko
PREGUNTA
Kòrsou ta akseptá e medida aki di Venezuela? Kiko ta e konsekuensia pa nos relashon polítiko ku Venezuela?
KONTESTA
E medida pa tene fronteranan será ku Aruba, Kòrsou i Boneiru tabata un desishon unilateral di parti di gobièrnu di Venezuela. Komunikashon ofisial tokante esaki no a tuma lugá di parti di Venezuela ku gobièrnunan di Korsou, Aruba, ni di Hulanda pa Boneiru. Gobièrnu di Korsòu ta di opinion ku e seramentu di frontera no ta kuadra ku e meta pa mantené bon relashon ku otro komo paisnan bisiña.
Dia 12 di yanüari un reunion a tuma lugá na Aruba entre e paisnan den reino Hulandes konserni (Kòrsou, Aruba i Hulanda pa Boneiru) i Venezuela. Einan a yega na un akuerdo tokante un deklarashon komun den forma konsepto, Kòrsou, Aruba i Hulanda a akseptá e deklarashon. Esaki bou di kondishon ku Venezuela mester habri fronteranan bèk. Gobièrnu di Venezuela desafortunademente no a aprobá e deklarashon ainda, i a tene e fronteranan será. Aktualmente ta hasiendo uso di kanalnan diplomátiko den direkshon di autoridatnan Venezolano, sperando riba un pronto aprobashon di e deklarashon di parti di Venezuela. E deklarashon ta reflehá e kombenionan ku a yega na dje durante e reunion entre e paisnan na Aruba 12 di yanüari. Esaki ta inkluí ku Venezuela lo habri fronteranan bèk entre e islanan i Venezuela.
PREGUNTA
Kiko Hulanda ta pensa di esaki? Hulanda ta dispuesto di yuda Kòrsou? Kon?
KONTESTA
Tin konsultashonan estrecho entre e paisnan konserní den Reino, pues tambe ku Hulanda. Minister di Asuntunan Eksterior, Halbe Zijlstra, ta monitor e akontesimentunan di aserka i el a indiká ku seramentu di e fronteranan unilateralmente no ta kuadra ku esfuersonan pa krea bon relashon entre paisnan bisiña i esaki tampoko ta yuda pa haña solushon. Aktualmente tin un esfuerso komun den reino pa yega na aprobashon di parti di autoridatnan Venezolano di e deklarashon ku ta reflehá e kombenionan ku a yega na dje durante e reunion entre e paisnan na Aruba 12 di yanüari. Esaki ta inklui ku Venezuela lo habri fronteranan bèk entre e islanan i Venezuela.
PREGUNTA
Awor aki no por saka Venezolanonan indokumentá/ ku ta keda ilegal riba Kòrsou for di e isla. Kiko esaki ta nifiká pa seguridat na Kòrsou?
KONTESTA
Ta bèrdat ku no por saka Venezolanonan indokumentá/ilegal for di e isla awor aki. Personanan ku mester keda deportá for di e isla ta den detenshon. Na e momentunan aki no mester tin èkstra preokupashon pa seguridat. Sin embargo, e kapasidat di detenshon ta limitá. Promé Minister Rhuggenaath a instruí “Directie Risicobeheersing en Rampenbeleid” (DRR) pa monitor e situashon i proponé solushonnan den konsulta ku e departamentonan konserní pa dado kaso si e situashon persistí mas largu.
FAQ’s tokante di kombustibel i energia
PREGUNTA
Lo tin sufisiente petroli pa tene e refineria operashonal? Kua dia lo por spera un eskases i kiko lo ta e konsekuensianan?
KONTESTA
Tin sufisiente petroli pa tene e refineria habrí pa un temporada mas. Riba término kòrtiku no ta mira e kantidat di petroli krudo pa produsí kombustibel den refineria komo un problema. Riba término largu ta prepará alternativa pa sòru pa Kòrsou kon ku bai bini no ta keda sin e diferente kombustibelnan nesesario.
PREGUNTA
Lo tin gasolin pa yena tanki aki ratu/ kua dia nos por antisipá eskases?
KONTESTA
Tin sufisiente stòk di vários kombustibel na Kòrsou. Curoil por kumpra kombustibel for di otro kaminda. Na e momentu aki no ta premirá eskases. Ora ta kumpra kombustibel for di otro kaminda esei por tin algun influensia riba e preisnan, kiko nan lo bira ta dependé riba e desaroyonan rondó di preisnan riba merkado internashonal.
PREGUNTA
Lo tin gas/awa/koriente i ki dia ta spera eskases?
KONTESTA
Tin sufisiente stòk di vários kombustibel na Kòrsou. Curoil por kumpra kombustibel for di otro kaminda. Ora ta kumpra kombustibel for di otro kaminda esei por tin algun influensia riba e preisnan, kiko nan lo bira ta dependé riba e desaroyonan rondó di preisnan riba merkado internashonal. Tin gas pero e kapasidat di depósito ta den sierto sentido un reto. Tin kapasidat di depósito pa mas o ménos 2 dia di gas. Normalmente, esaki ta sufisiente miéntras tantu e refineria ta keda operashonal i ta produsí gas. Si e produkshon di gas stòp, Curoil ta kumpra gas for di otro kaminda pero den kantidat limitá relashoná ku e kapasidat máksimo di depósito.
Pronto lo tin mas kapasidat pa depositá kombustibel na Kòrsou, inkluyendo gas. Gobièrnu ta monitor un ku otro di aserka anto lo sòru ba duna informashon na tempu.
PREGUNTA
Kiko gobièrnu ta hasi pa prevení eskases?
KONTESTA
Gobièrnu ta konsultá tur departamento konserní pa sòru ku nan ta antisipá e situashon na tempu i ku nan lo buska alternativanan na tempu pa no resultá ku por tin eskases. Si lo tin di ménos òf eskases temporal, den un situashon hopi eksepshonal, gobièrnu lo bai over na un ransun dor di pone kombustibel disponibel pa un lista di organisashonnan vital. E lista ta kontené organisashonnan ku mester por keda funshoná bou di tur sirkunstansia.
PREGUNTA
Ki konsekuensia esei tin pa preis di produkto?
KONTESTA
Preisnan ta fluktua konforme e merkado si nos kumpra produkto internashonal. Oferta i demanda ta determiná e preis.
PREGUNTA
Turista aki na Kòrsou lo sinti e efekto?
KONTESTA
Si hotèlnan ets. keda haña gas pa kushiná i si tin kombustibel pa transpòrt, turistanan lo no eksperensiá masha molèster. Por lo pronto no tin motibu pa tin preokupashon.
FAQ’s tokante di kuminda
PREGUNTA
Aworakí ya tin eskases den supermerkadonan i restorantnan. Gobièrnu ta yuda buska alternativa pa importashon di produktonan?
KONTESTA
E supermerkadonan grandi ta hasi uso di importashon alternativo kaba p.e. via Merka, Colombia, Repúblika Dominikano. Ya kaba importahson via e paisnan aki ta tumando lugá. Pa e motibu aki, por ta ku temporalmente sierto produkto lo no por ta optenibel na Kòrsou, of pa un preis mas haltu. Ministerio di Desaroyo Ekonómiko ta envolví den e desaroyonan riba merkado i ta tene kontakto den e kuadro aki.
PREGUNTA
Kon gobièrnu ta evitá e posibilidat ku sierto produktonan básiko aworó lo no ta disponibel?
KONTESTA
Na promé instante, sektor privá ta kapitalisá pa atendé ku esei dor di usa otro merkado di importashon na momentu ku tin eskases di sierto produktonan. Gobièrnu ta monitor esaki di aserka i si ta nesesario e por media ku otro gobièrnunan pa yega na kanalnan nobo di importashon.
PREGUNTA
Kiko esaki ta nifiká pa e preis di kuminda?
KONTESTA
Na momentu ku e demanda pa un produkto bira mas haltu e preisnan por subi, inkluyendo e produktonan riba kual e preisnan ta regulá na Kòrsou. Esei ta konta entre otro pa un kantidat di produkto básiko p.e. komestibel i remedi. Esfera di aktividat den merkado ta konta pa otro produktonan. E organisashon di konsumidó ta monitor entre otro e desaroyonan di preis i inspekshon di MEO ta kontrolá si ta kumpli ku maneho. Ta regulá komestibel básiko (makutu básiko) a base di un ‘markup’ porsentahe. Pues, otro gastu por subi manera transporte pa kual motibu un produkto ta bira mas karu tòg. Ta trata preisnan máksimo, pues por bende bou di e preis indiká. Nos ta ripará ku sierto fruta of berdura a bira mas karu varios kamanda, E merkado ku petishon I demanda pa gran parti lo balansá esei. Gobièrnu ta vigilá e desaroyonan.
FAQ’S tokante di transporte/tràfiko
PREGUNTA
E fronteranan será ki konsekuensia tin pa tráfiko di marítimo?
KONTESTA
Na e momentu aki no tin tráfiko marítimo entre Venezuela i Kòrsou. Por mira e konsekuensianan p.e. den e suministro di fruta i berdura. Na e momentu aki, esaki no ta kondusí na problema pasobra ta usa otro merkado di importashon (pa fruta i berdura) i tin sufisiente kombustibel. Gobièrnu ta sigui monitor esaki di aserka.
PREGUNTA
Ta kanselá buelonan. Kon yu di Kòrsou pegá na Venezuela ta bini bek Kòrsou? Gobièrnu tin informashon tokante di e kantidat di yu di Kòrsou pegá na Venezuela?
KONTESTA
Despues di preshon di parti di e paisnan den reino, varios buelo a tuma lugá pa asina laga pasaheronan regresá nan pais di origen ku tabata pegá tantu akinan, na Aruba of na Venezuela. Aktualmente no tin indikashon ku tin hopi hende ainda ku mester keda transportá. Gobièrnu ta avisa pa no biaha pa Venezuela si no tin motibunan urgente, aunke ku tin rutanan via otro pais ku por hasi use di dje pa yega Venezuela.
PREGUNTA
Den kaso di emergensia, gobièrnu ta yuda pasaheronan ku mester biaha pa nan haña un ruta alternativa?
KONTESTA
Den kaso di un situashon di emergensia (por ehempel pa motibu mediko) ta konsehá pasaheronan pegá na Venezuela pa tuma kontakto ku e embahada di Reino riba number di telefòn +58212-2769300. Of fuera di oranan di ofisina: +31 247 247 247.
Gobièrnu ta avisá pa no biaha pa Venezuela si no tin motibunan urgente, aunke ku tin rutanan via otro pais ku por hasi use di dje pa yega Venezuela.
PREGUNTA
Tin un konseho di biahe pa Venezuela? Kiko ta e konseho?
KONTESTA
Ministerio di Asuntunan Eksterior di Hulanda ta responsabel pa e formulashon di konsehonan di biahe pa persona ku pasaporte Hulandes. E konseho aki ta riba website di e ministerio (https://www.nederlandwereldwijd.nl/reizen/reisadviezen). Pa Venezuela e konseho basta tempu ta ku ta konsehá persona pa no biaha pa Venezuela si esaki no ta nesesario. No ta konsehá persona pa biaha pa e aria di frontera ku Colombia. A inkluí den e konseho di biahe ku na e momentu aki e fronteranan ku Aruba, Kòrsou i Boneiru ta será, I pa e motibu ei ta deskonsehá pa biaha pa Venezuela.
PREGUNTA
Tin informashonnan ku ta bisa ku Kòrsou ta importá i èksportá oro den kantidat grandi, esei ta klòp?
KONTESTA
Tin informashonnan ku ta sirkulá, ku ta parse ta indiká ku Kòrsou ta un pais ku ta importá i èksportá oro na gran eskala, entre otro foi Venezuela. Durante e reunionan na Aruba autoridatnan di douane a splika ku esei no ta e kaso, Loke ta tuma lugá ta ku tin material, entre otro oro, ku ta biaha den transito via Kòrsou, wetando Kòrsou su funshon komo hub logístiko. Ta trata di oro di pafó, ku ta yega den avion, ku via zona liber ta wòrdu transladá pa un otro avion pa sigui bai un otro pais. Kòrsou no ta importá e oro e ora ei, i no ta risibí entrada di impuesto di importashon tampoko. Ta trata di un aktividat logístiko riba nos suelo, pero komo pais, Kòrsou no tin arte ni parte den e negoshi.