Konmemorashon 30 mei 2023 - Informashon tokante Gobièrnu di Kòrsou

Notisia

Ministerio konserní Enseñansa, Siensia, Kultura & Deporte
 

Konmemorashon 30 mei 2023

Publiká riba 31 Mei 2023

Diskurso na okashon konmemorashon di 30 mei 2023

Minister di Enseñansa, Siensia, Kultura i Deporte sr. Sithree van Heydoorn

Awe mi ke para ketu na e legasia ku e luchadónan di 54 aña pasa, a laga pa nos. Mi lo purba di trese bek den nos espiritu, loke a pasa dia 30 di Mei 1969, ora hòmber, hende muhé, tata, mama, wela, tanwelo i trahadónan yu di Kòrsou, a subi kaya pa eksigí trato igual, hustisia i respèt.  E echo ku nos tei awe huntu aki nan, ta nifiká ku nos ke mantené e lucha pa trato igual, e enseñansa di 54 aña pasá, mester keda bibu. Pa asina pèrkurá pa e traspaso di e historia di e tempu ei pasa pa e siguiente generashonnan.

E seremonia akí ta mas ku un konmemorashon so, e ta tambe un re-balorisashon. Un re-fortalisashon pa e kandela di trato igual, hustisia sosial i respèt.  Pasobra e lucha di e tempu ei, i e konmemorashon di awe, ta enserá un promesa, ku esnan ku a lanta para, pa eksigí trato igual, hustisia sosial i respèt, a laga atras pa nos.

Promesanan manera, Huntu nos por, Solidaridat, Empatia i Kompañerismo, pero den mes un rosea nos mester aseptá ku nos no ta logrando. Debí ku kada aña ku pasa, nos ta sinti ku tempu ta alehá nos mas i mas leu for di e foko di loke a sosodé riba 30 di mei 1969 i e seremonia aki ta bira un seremonia “djis pa nos keda kòrda”. P’esei e úniko manera ku nos por vense tempu ta di hasi un traspaso bèrdadero na e generashon ku ta sigui. Ta nos mester sede espasio na nan, pa nan para banda di nos.

No un stap nos tras djis pasombra nan ta “mucha”, sinó skouder ku skouder. Pa nan absorbé e historia i tum’é hasié di nan. Pa nan komprondé, ku e balornan ku nos ta konmemorá awe, ta parti di nan tambe i ku e ta un herensia ku esnan ku a hiba e lucha 54 aña pasá a laga pa nan uza den e lucha di awe i futuro.

Ta pesei for di aña pasa, riba 30 di mei na e sitio aki, huntu ku algun hóben, representando nos futuro generashon, nos a konopá e lucha di 30 mei 1969 na 17 di yüli 1922 i na 17 di ougùstùs 1795, dor di hasi trapaso di e flambeu di e lucha pa libertat, igualdat i fraternidat. Un triángulo di Fecha Históriko Memorabel di Kòrsou relashoná ku Lucha pa Hustisia Laboral.Riba e dia ei tambe Gobiernu di Kòrsou a seya e kompromiso ku e ta bai sigui fasilitá, krea e kondishonnan nesesario pa huntu nos traha pa garantisá desaroyo, progreso i bienestar pa henter nos komunidat.

Den e kuadro aki ya mi ministerio a tuma e siguiente akshonnan;

  • Den tur nos proyektonan nos ta sòru pa tin hóbennan pa trese nan talentonan dilanti. For di aña pasa nos a kuminsá ku e proyekto di “Mi Talento pa mi Pais” kaminda hóbennan di rònt Kòrsou por demostrá nan talento den arte, poesia i músika;
  • Awe tambe boso por a tuma nota ku ta e hóbennan a hasi investigashon i a traha un teatro ku e tópiko 30 mei;
  • Nos ta bai skol, ku e proyekto HUMA relashoná ku 30 di mei di e instituto NAAM, nos Instituto pa antropologia i arkeologia, pa asina hóbennan por hasi investigashon i krea nan mes produkto di 3 minüt riba e tópiko di 30 di mei. Esaki ta fortifiká e konosementu di historia serka nos hóbennan. Pèrmiti mi yama danki na NAAM pa a skucha mi gritu pa ban eduká mas i selebrá menos. A kuminsá studia e posibilidat di dokumentashon di nos herensia kultural;
  • A kuminsá studia e posibilidat pa krea kuríkulo pa un programa edukashonal pa alsa partisipashon kultural i konsiensia di pueblo riba e tema di sklabitut i su herensia.

Di e forma aki nos ta pone mas i mas enfoke riba edukashon i ménos selebrashon.

Nos ta na kaminda si, pero nos no a yega ainda. Awe, ainda nos sosiedat ta konfrontando retonan grandi, lucha pa pago igual, pa trabou igual, lucha pa protekshon kontra retiro, lucha pa identidat di e Yu di Kòrsou i lucha pa hustisia sosial.

Mi ke hasi un yamada na un i tur, pa huntu nos ban duna di nos parti pa e herensia ku Papa Godett, Amador Nita, Edwald Ong A Kwie, Stanley Brown i otronan ku a lucha 54 aña, pa trato igual, hustisia sosial i respèt, pa nos sigui traspasá esaki pa futuro generashonnan.

Esaki lo hasi ku e binimentu huntu di kada aña riba 30 di mei, lo no ta simplemente un enkuentro, pa rekordá, sinó tambe unu pa inspirá i motivá.

Un rekordatorio pa sigui alertá, esaki pa rekargá e baterianan bèk pa despues nos bai enfrentá e luchanan diario di e pais akí. E ora ei e dia akí ta krese na nifikashon i haña e balor i rèspèt ku berdat e meresé!

Palabra di deskanso na famianan Godett, Nita, Gerardina i Gutierrez,

na pueblo di Kòrsou mi ta deseá bosonan forsa pa sigui dilanti ku e lucha ku e grandinan aki a inisia pa nos!

Pa potrèt por bishitá: Konmemorashon 30 mei 2023