Konsientisashon di herensia i e historia di sklabitut - Informashon tokante Gobièrnu di Kòrsou

Notisia

Ministerio konserní Enseñansa, Siensia, Kultura & Deporte
 

Konsientisashon di herensia i e historia di sklabitut

Publiká riba 26 Mart 2018

Gobièrnu di Kòrsou den su afan pa konsientisá pueblo di Kòrsou riba diferente fechanan ku tin relashon ku e herensia i e historia di sklabitut i den su afan pa inkluí e tópiko akí tambe pa alsa partisipashon di forma inklusivo i saka e máksimo potensial for di nos pueblo, ke informá pueblo di e siklo di sklabitut i spesialmente duna informashon tambe di e fecha di awe 25 mart ku ta Dia Internashonal pa Rekordá Víktimanan di Sklabitut i Komèrsio Trans-Atlántiko di Katibu.

E siklo di sklabitut i su herensia: Tin diferente fecha nashonal i internashonal riba kua aspektonan di e historia ku un toke pisá i alaves riku akí, ta keda rekordá. E fechanan akí ta: 25 mart-1 yüli-17 ougùstùs-23 ougùstùs-3 òktober-2 desèmber

Splikashon:

  • 25 mart: Dia Internashonal pa Rekordá Víktimanan di Sklabitut i Komèrsio Trans-Atlántiko di Katibu;
  • 1 yüli: Dia di ABOLISHON DI SKLABITUT den Reino hulandes na 1863 dekretá pa Gobernador Krol;
  • 1 yüli: Dia di Emansipashon ku a keda dekretá na 2013 indikando e proseso di kresementu di nos pais;
  • 17 ougùstùs: Riba e fecha akí e rebelion di katibunan a inisiá na Kòrsou na aña 1795 bou di guia di Tula, Bazjan Karpata, Pedro Wacao i Luis Mercier;
  • 23  ougùstùs: Dia Internashonal pa rekordá Komèrsio di Katibu i su Abolishon;
  • 3 òktober: Fecha riba kua Tula a keda dekapitá na Kòrsou
  • 2 desèmber: Dia Interashonal pa Abolishon di Sklabitut.

Ta importante pa ora kada unu di e fechanan akí presentá, pueblo di Kòrsou keda informá di e importansia di e fecha.

Dia 25 mart ta e fecha internashonal riba kua ta rekordá Víktimanan di Sklabitut i e Komèrsio  Trans-Atlántiko di Katibu ku a tuma lugá pa 400 aña largu. E Komèrsio Trans-Atlántiko akí tabata e migrashon fòrsá di mas grandi ku historia a konosé i esun di mas inhumano.

Dia 17 desèmber 2007, Nashonnan Uní den un reunion general, a proklamá 25 mart komo Dia Internashonal pa Rekordá Víktimanan di Sklabitut i e Komèrsio  Trans-Atlántiko di Katibu (Day of Remembrance of the Victims of Slavery and the Transatlantic Slave Trade). Durante di 400 aña tabatin un éksodo di afrikanonan ku a plama riba diferente parti di mundu. Un konsekuensia di esaki ta ku mayoria pa ser eksakto 96% a resultá riba kontinente merikano i den Karibe.

Entre 1501 i 1830 e komparashon ku a keda hasí ta ku pa kada eropeano 4 afrikano tabata traspasá Oséano Atlántiko. En total kasi 17 mion hende a keda transportá en kontra di nan boluntat for di Afrika pa Amerika Sur, Sentro i Nòrt for di siglo 16 te ku siglo 19. Miones di katibu a muri durante di nan transportashon i na otro forma entre otro pa medio di e opreshon di e tempu ei. E deportashon masal akí i e sklabitut ku a originá for di esaki ta keda konsiderá komo un falta grave kontra derechonan humano.

Sklabitut a keda abolí den Reino hulandes riba 1 yüli 1863 sinemabargo e segregashon rasial a keda bibu pa gran parti di e siglo ku a siguiente. Rasismo i deskriminashon a keda te dia di awe un problema.

Banda di esaki ta importante pa nos ta konsiente tambe di e echo ku no ta solamente e konsekuensianan negativo di e transportashon i komèrsio di sklabitut akí ta eksistí.  Huntu ku esaki tambe e diáspora (hendenan di desendensia) afrikano a keda traspasá ku un kultura riku i tambe kompetensianan propio riba diferente área manera den ingenieria, matemátika, agrikultura, medisina, arte, baile i kreatividat den diferente forma. Nos por rekonosé e rikesa di e influensia afrikano akí den nos diversidat ku yunan di Kòrsou por ta orguyoso di dje i tambe nos herensia tantu tangibel komo intangibel.

Yunan di Kòrsou, ban eksplorá huntu nos historia i tene duru na nos balornan.