Publiká riba 24 Ougùstùs 2021
Un súplika di Nashonnan Uní tabata tambe pa diskutí kon e susesonan akí a influensiá nos pensamentunan te dia di awe i kon nos mester trese kambionan positivo den nos komunidat. Esei ke men puntra nos mes kon nos ta kibra ku rasismo, kolorismo, inhustisia òf kon nos ta sigurá nos libertat sin ku esei ta a kosto di otronan. Parti di e diskushon ta tambe kon nos por logra mas solidaridat bou di otro pa krea bienestar hustu pa un i tur. Naturalmente kada pais mester diskutí e tema akí a base di kiko ta su historia i kultura.
Den e situashon di Kòrsou, histórikamente Kòrsou a fungi komo un depósito di esnan sklabisá i transportashon for di Kòrsou di esnan sklabisá na diferente puerto, den loke awe nos ta yama Amérika Latino. Un puerto importante tabata Cartagena. Komo kolonia hulandes ta e doñonan di e komersio akí i estado hulandes ta esnan ku a bira riku riba lomba di hende sklabisá. Hasta ora ku a abolí e komersio transatlántiko, e bendementu di hende a sigui ilegalmente ku hende for di e kontinente di Afrika i legalmente komo komersio interinsular. Hasta ora a abolí sklabitut e trouma di e violensha strukturalmente a keda den nos sosiedat entre otro den forma di rasismo, kolorismo i den hopi forma di inhustisia te dia di awe. Te ainda hopi hende no konosé nan derechinan i no ta disfrutá tampoko di nan derechinan. Sientífikamente a keda probá ku diferente malesanan di salú ku ta afektá esnan di desendensia afrikano, ta originá for di e periodo di sklabitut manera sikkelcel i diabetes.
UNESCO huntu ku Museo Kas di Pal’i Maishi a organisá un ‘nochi di reflekshon den kuadro di e dia internashonal akí. E tema tabata “Reparashon sí òf nò”. Motibu ku a skohe e tema akí ta pasó:
E manera ku e diskushon a keda hibá ta den forma di un debate. Señor drs. Max Elstak a defendé su ponensia pro reparashon i sr. Arrindell a defendé su ponensia kontra reparashon. Despues 4 eksperto, esta sra. profesor Rose Marie Allen, sra. mr. Suzy Camelia Römer, sr. drs. Henry Vijber i sr. drs. Carlos Monk a añadí na e diskushon for di nan punto di bista. Públiko a haña chèns despues pa hasi pregunta i trese tambe nan punto di bista dilanti. Na final a bini diferente rekomendashon dilanti pa por sigui ku e diálogonan akí. E dokumentario ku a traha di e enkuentro akí lo drenta den 3 bario i UNESCO huntu ku Museo Kas di Pal’i Maishi ta bai organisá un enkuentro riba e tema akí entre ekspertonan di Kòrsou, Hulanda i Karibe.
**Riba e fotonan athunto por tuma nota di e aktividat den PWFC. Pa mas potrèt por bishitá na facebook di MInisterio: Debate: Reparashon sí òf nò?