Posishon di Gobièrnu pa ku estranheronan ku ke establesé nan mes na Kòrsou - Informashon tokante Gobièrnu di Kòrsou

Notisia

Ministerio konserní Hustisia
 

Posishon di Gobièrnu pa ku estranheronan ku ke establesé nan mes na Kòrsou

Publiká riba 03 Sèptèmber 2018

E último desaroyonan na pais bisiña Venezuela ta hasi e tema di asilo i protekshon un punto di atenshon na Kòrsou. Den e último aña aki vários organisashon, instituto i gruponan di interes lokal i internashonal a vosiferá nan pensamentu riba e forma ku Kòrsou ta atendé ku e fluho di imigrantenan venezolano. Vários di e entidatnan aki a ekspresá preokupashon pa e komunidat venezolano i ta boga pa mehorá trato di  personanan ku ta biaha di Venezuela pa Kòrsou, buskando un mihó porvenir. Gobièrnu di Kòrsou a risibí diferente petishon di periodistanan internashonal ku ke hasi investigashon, entrevista i asta traha reportahenan riba entre otro Sentro di Detenshon i Korekshon Kòrsou (SDKK). E interes kresiente aki ta komprendibel. Sinembargo, pa motibunan di seguridat, bishita di prensa na SDKK, prinsipalmente na e ‘barak’ di personanan indokumentá, ta restringí temporalmente. Gobièrnu di Kòrsou na su turno ta konsiente di preokupashonnan eksistente i pa medio di esaki, ta splika su posishon i maneho riba e tema aki, basá riba entre otro leinan di pais,  tratadonan internashonal, relashonnan eksterior i  e realidatnan sosio ekonómiko di nos pais. 

Pèrmit di estadia ta habrí pa tur estranhero
Pèrmit di estadia Kòrsou tin un prosedura regular ku ta habrí pa tur estranhero (inkluso esnan prosedente di Venezuela) ku ke establesé nan mes na Kòrsou pa motibu di trabou, famia, estudio òf invershon den nos pais. Si e persona en kuestion ta kumpli ku tur rekisito manera stipulá den lei i den maneho, e por bini na remarke pa un pèrmit di estadia. Den kaso ku un persona ku hasi petishon via e prosedura regular no ta kumpli ku rekisitonan stipulá den lei i maneho, e pèrmit ta wòrdu ningá. Si akaso e ta permanesiendo na Kòrsou, e persona mester bandoná e pais, manera ta sosodé na tur otro pais rònt mundu. Si e no hasi esaki, e ta permanesiendo di forma indokumentá riba nos pais. Un persona ku ke sigui e prosedura regular, tin di hasi su petishon na Servisio di Atmishon Kòrsou (Toelatingsorganisatie – TO).

Tratado Internashonal pa Refugiado
Di otro banda tin tambe personanan ku ta buska protekshon di un pais, komo ku nan ta sinti ku nan bida ta kore peliger na nan pais di orígen. Den un kaso asina e persona por pidi asilo. Asilo ta enserá ku un pais ta adoptá un persona estranhero i ta sòru pa entre otro su seguridat, bibienda, salú, trabou i su bienestar en general. Tur esaki ta stipulá den e Tratado Internashonal pa Refugiado. Kòrsou konsiderando entre otro su situashon sosio ekonómiko i finansiero i su realidat físiko, no ta afiliá na e tratado aki ni a establesé leinan lokal pa ku esaki. E echo ku Kòrsou ta forma parti di Reino Hulandes i ku Hulanda sí ta afiliá na e Tratado Internashonal pa Refugiado no ta nifiká ku Kòrsou tambe tin obligashon pa hasi esaki. Kada pais outónomo por skohe a base di su propio realidat, si e ke hasi esaki. Den e kaso aki, por ehèmpel, Aruba i islanan BES (Boneiru, Statia i Saba) sí ta afiliá na e Tratado Internashonal pa Refugiado.

Tratado Oropeo di Derecho Humano
Kòrsou ta miembro sí di e Tratado Oropeo di Derechi Humano (Europees Verdrag Voor De Rechten Van De Mens – EVRM). EVRM ta stipulá den artíkulo 3 ku no ta permití pa ningun persona keda torturá, maltratá òf kastigá na un òf otro forma inhumano òf denigrante. Basá riba e artíkulo aki hurisprudensia a formulá e prinsipio di lei internashonal yamá ‘non-refoulement’. Esaki ta enserá ku no por manda un persona bèk na un pais kaminda e ta kore peliger di wòrdu torturá, maltratá òf kastigá na un òf otro forma inhumano òf denigrante dor di outoridatnan di su pais. Komo ku Kòrsou ta parti di e tratado EVRM aki, e tin e deber di atené su mes na e prinsipio aki.

Prosedura den kuadro di EVRM 3
Pa e motibu aki a stipulá un prosedura pa atendé ku estranheronan ku drenta Kòrsou i hasi petishon pa protekshon, indikando ku nan no por regresá nan pais di orígen pa motibu ku nan bida einan ta na peliger òf nan lo wòrdu maltratá. Estranheronan ku biaha pa Kòrsou i ta deseá di pidi protekshon, mester pasa dor di un prosedura promé ku nan bini na remarke pa risibí protekshon di Pais Kòrsou den kuadro di artíkulo 3 EVRM. E estranhero konserní mester hasi su petishon for di momentu ku e drenta na frontera ofisial di Kòrsou (por ehèmpel na aeropuerto) serka outoridatnan ofisial di Kòrsou i no na ningun otro instansia. E mester por trese sufisiente argumento bálido dilanti ku ta hustifiká dikon su bida ta kore peliger, pa kual motibu e no por regresá su pais di orígen. Aki na Kòrsou tin por ehèmpel e organisashon United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), ku tin hopi interes den yuda personanan ku ke hasi petishon pa protekshon. Sinembargo gobièrnu a asumí su responsabilidat pa ku registrashon di personanan ku di un òf otro manera ta buskando protekshon i ta evaluá e kasonan aki segun su propio maneho. Di akuerdo ku e maneho aki, na momentu ku konstatá ku en bèrdat un persona tin mester di protekshon UNHCR ta keda envolví, ya asina e organisashon por sòru pa su alokashon den un pais ku sí ta parti di e Tratado pa Refugiado. E maneho aki, ta den konkordansia ku leinan internashonal. Den kaso ku tin indikashon ku e persona su motibunan no ta bálido, e mester bandoná e pais. Si e no hasi esaki, e ta permanesiendo di forma indokumentá riba Kòrsou. 

Komunikashon tokante e prosedura
Na e momentu aki Ministerio di Hustisia huntu ku Ministerio di Asuntunan General ta enkaminando vários trayekto pa informá tokante e proseso pa pidi protekshon. E persona interesá pa pidi protekshon, por haña informashon di e prosedura kompletu riba wèpsait di gobièrnu. Tambe ya a organisá un seshon kaminda a duna informashon públiko tokante esaki. Ademas ta trahando riba otro trayektonan di komunikashon pa asina tin sufisiente informashon tantu pa tur persona den e kadena hudisial komo personanan ku ke hasi petishon pa protekshon. 

Ta importante pa enfatisá ku tin un diferensia entre e prosedura di atmishon regular i e prosedura basá riba EVRM artíkulo 3. Un persona estranhero ku ke establesé su mes na Kòrsou pa biba i traha, tin di sigui e prosedura regular. Ta solamente personanan ku realmente nan bida ta na peliger den nan pais di orígen òf ta kore riesgo spesífiko di wòrdu maltratá òf torturá pa outoridatnan di su pais, por apliká pa protekshon na Kòrsou. 

Derecho humano
Den vários di e opinionnan riba e tema aki un punto di preokupashon ku a bini dilanti ta derechonan humano. Den sierto kaso tin persepshon ku Kòrsou no ta tene sufisiente kuenta ku derechonan di un persona indokumentá. Na promé lugá ta asina ku na momentu ku polis den kualke investigashon òf kòntròl topa ku un persona ku no por demostrá ku e tin e pèrmitnan nesesario pa permanesé riba e isla di forma legal, ta pasa e persona aki pa e departamento di ‘vreemdelingentoezicht’ di Kuerpo Polisial Kòrsou. Aki ta revisá sistemanan di imigrashon i atmishon pa haña mas informashon tokante permanensia di e persona i ta entrevistá e persona pa sa kiko ta motibunan di su permanensia ilegal. Ku e informashonnan aki ta traha un prosès verbal i si ta nesesario un dekreto pa ekspulshon di e persona.

Opheshon riba dekreto
Ademas di esaki na Kòrsou tin leinan, ku ta duna tur hende oportunidat pa oponé su mes kontra di e dekreto menshoná.  Por hasi e apelashon aki serka Minister di Hustisia (‘bezwaar’) òf Korte di Hustisia (‘beroep’). Ta konosí tambe pa tantu abogadonan riba e tereno aki komo pa gobièrnu, kiko tin di tene kuenta kuné na momentu ku apelá un kaso di ekspulshon di un persona pa motibu di permanensia ilegal a base di hurisprudensia di último añanan. Hurisprudensia a determiná ku un persona no tin derecho outomátiko pa warda tratamentu di kaso na Kòrsou. Esaki ta nifiká ku e maneho aki ku Kòrsou ta hiba, ta unu korekto i no ta violá derechonan di e persona indokumentá. Tin algun kaso spesífiko, kaminda hues a determiná konsiderando detayenan di e kaso, ku por hasi eksepshon riba e regla. E maneho aki tambe ta kuadra ku normanan internashonal. 

Detenshon: un medida preventivo
Detenshon di un persona ku su permanensia ta di un forma indokumentá ta un medida preventivo tambe, pa sigurá ku e persona ta bandoná Kòrsou. Den pasado tabata asina ku den sierto kasonan tabata purba yega na areglo ku e persona indokumentá ya asina no mester a deten’é.  E por a keda e ora ei serka su famia te na momentu ku deport’é. Pero na mayoria okashon tabata sosodé, ku e persona tabata skonde un biaha mas, i no ta sali for di pais. For di punto di bista preventivo tur persona ku a demostrá kaba di no ta bandoná e pais boluntariamente na un forma legal, ta keda detené pa medio di e kadena hudisial pa asina e por regresá su pais. E  persona indokumentá ku ta enkarselá ta permití sí pa yama su famia i si ta nesesario ta risibí artíkulonan di promé nesesidat i loke e tin mester pa bisti i tambe su pasashi pa e sali for di Kòrsou. Ademas, ta posibel pa e persona indokumentá risibí bishita di su abogado, loke mester sosodé sí di akuerdo ku e reglanan stipulá den e maneho di seguridat di Sentro di Detenshon i Korekshon Kòrsou.  

Alokashon di detenido
Kòrsou ta hopi atento pa kumpli ku derechonan humano di kada persona ku ta keda detené pa motibu di su estado indokumentá. E persona indokumentá ta haña un trato diferente for di detenidonan ku ta enkarselá a base di lei penal. Ademas, konstantemente ta hasi esfuersonan pa mehorá kalidat di sèlnan di polis i SDKK (inkluso ‘barak’ pa permanensia di estranheronan detené). Tin órganonan internashonal i lokal ku ta revisá e sentronan aki i ta konsehá Hustisia kon pa mehorá su funshonamentu. Gobièrnu di su banda ta trata mas tantu posibel pa implementá e konsehonan aki teniendo kuenta ku su límitenan finansiero. Den e kuadro aki resientemente a yega na palabrashonnan ku Hulanda pa haña sosten finansiero pa sòru pa mihó alokashon di estranheronan indokumentá ku ta detené. Gobièrnu ta pendiente di formalisashon di e palabrashonnan aki. 

Solidario pero realístiko
Otro punto di preokupashon ta, ku apesar ku Kòrsou basá riba artíkulo 3 EVRM ta duna protekshon manera indiká anteriormente, di otro banda Kòrsou ta mantené su maneho di atmishon i ekspulshon. Esaki sin hasi eksepshon pa e grupo di estranheronan Venezolano ku ke bandoná nan pais temporalmente pa motibu di e situashon aktual i ke permanesé na Kòrsou sin ta kumpli ku e maneho di atmishon. Gobièrnu di Kòrsou ta solidario ku siudadanonan di nos pais bisiña Venezuela. Sinembargo, realidat sosio ekonómiko i eskala chikitu di nos pais no ta permití Kòrsou akapará un fluho grandi di estranhero. Asta paisnan grandi den region ku a bin ta aseptá venezolanonan, a kuminsá pone restrikshonnan i ta limitando  entrada di venezolanonan ku ta buskando permanensia den e pais. Si un estranhero venezolano ta kumpli ku tur rekisito segun e prosedura regular, naturalmente e lo haña un pèrmit di estadia meskos ku estranheronan di tur otro nashonalidat. 

‘Taskforce ongedocumenteerden’
Gobièrnu di Kòrsou, sinembargo, ta konsiente di e situashon sumamente preokupante ku ta reina na Venezuela i ta vigilando esaki di aserka. E ‘taskforce’ ku a keda instituí pa atendé ku e tema di indokumentadonan na Kòrsou, ta reuní ku regularidat pa vigilá i atendé entre otro tur desaroyo rondó di e tema aki. E ‘taskforce’ aki ta inkluí tur instansia gubernamental ku di un òf otro forma tin di aber ku e tema aki. Den kaso ku e situashon na Venezuela eskalá ekstremadamente i esaki hiba na un fluho ekstremo di venezolano na Kòrsou, e ‘taskforce’ tin un plan di krísis deliniá pa Kòrsou atendé ku tal situashon teniendo kuenta ku derechi humano di e personanan enbolbí.