Publiká riba 15 Desèmber 2019
Awe 15 di desèmber 2019 pueblo di Kòrsou ta rekòrdá e echo ku 65 aña pasá el a logra su outonomia, ku a pone fin na un ekstenso periodo di kòntròl kolonial di no ménos ku 320 aña. E proseso pa logra e mia estatal aki no ta algu ku a bai di su mes. Tabatin un proseso evolushonario i emansipativo ku ta inisiá den práktika na aña 1750 ora trahadónan na plantashi Hato ta pone trabou abou, protestando asina kontra di e opreshon total bou di kua nan tabata eksistí.
Despues ta sigui den kurso di tempu un seri di mia históriko ku tabata prueba di avanse di e proseso aki. Den añanan 30 di siglo pasá e proseso emansipatorio aki, ku mas bien tabata di índole sosio-ekonómiko, ta ser refòrsá pa unu kultural enkabesá pa entre otro baluartenan manera Pierre Lauffer, Palm i Luis Daal. Den fin di añanan 30 sin embargo, e aspekto polítiko ta poko-poko bini mas na superfisie. Yegada di Dòktor Da Costa Gomez for di Hulanda ta fortifiká e desaroyo aki, loke alolargo ta kondusí na un Státus Outónomo pa Kòrsou (Antia Hulandés), ankrá den e asina yamá Statüt.
Nos outonomia no ta algu ku a kai for di shelu. Tin un lucha históriko largu su tras i unu mas resien i direkto di índole polítiko. Pa loke ta trata e lucha polítiko aki tin dos partido polítiko ku den époka di añanan 40 di siglo pasá tabata dominante na Kòrsou; esta Partido Nashonal liderá pa Dòktor Da Costa Gomez i Partido Democrat liderá pa dr. Efrain Jonckheer. Dos lider históriko i karismátiko ku a aportá grandemente na outonomia di Kòrsou.
dr. Efrain Jonckheer, ku na 1954 tabata Promé Minister di Antia Hulandes, tabata presente na momentu ku su Mahestat Reina Juliana a firma Statüt. Despues di a regresá Kòrsou ku e Statüt di forma triunfante, dr. Efrain Jonckheer a presentá e Statüt na Parlamentu di Antia Hulandes, kual riba 29 di desèmber 1954 a proklamá firmamentu di Statüt komo un echo den un reunion solèm 12’or di mèrdia.
Ku realisashon di Statüt sin embargo, e proseso di emansipashon di pueblo di Kòrsou no a terminá. Solamente el a muda pa un otro plataforma, miéntras ku esaki lo keda tuma lugá segun tempu ta bai kambiando. E pregunta krusial ku ta surgi e or’ei ta: Kiko nos komo pueblo di Kòrsou a hasi ku nos Outonomia? Kon nos komo pueblo a hèndel ku e grado di libertat ku nos a optené na 1954; esaki den sentido mas amplio di palabra? E kontesta riba e pregunta aki solamente lo tin balor, si kada siudadano kontest’é na e manera mas sinsero i ophetivo posibel. Pasobra ta e ora ei so lo e tin e grado di balor agregá nesesario pa nos komo pueblo logra kontra-arestá komplikashonnan ku ta azotá nos awendia i tambe aportá na kreashon di un futuro sigur pa generashonnan nobo.