Publiká riba 18 Ougùstùs 2023
Apresiabel Públiko presente,
Komo Minister di Kultura ta un honor pa mi por kompartí e momento aki ku boso, konmemorando e lucha di libertat di ougùstùs 1795. Awe nos a bini huntu pa rekordá un parti krusial di nos historia. Un dia di reflekshon, rèspèt i rekonosementu.
Bou di guia di e lidernan Tula, Louis Mercier, Bastiaan Carpata i Pedro Wacao, esnan sklabisá di diferente plantashi di Banda Bou a partisipá na e lucha aki. Nos ta papia aki di un rebeldia ku mas o ménos 2000 persona riba pia, luchando pa nan derechi. E rebelion di mas grandi i importante den historia di Kòrsou ku a laga un herensia fuerte atras. E rebeldia aki tabata i ta te ainda un prueba di fortalesa i determinashon di esnan sklabisá ku e eksihí nan libertat.
Nan a rechasá e pensamentu inhustu i diskriminatorio, ku nan ta propiedat di hende i a lucha pa rekonosementu ku nan ta hende ku balor propio. Aki nos ta mira e balor di rèspèt pa nos propio identidat ku e lucha aki a karakterisá. Nos por konsiderá e lucha komo un viktoria, ku un impakto grandi riba e bida di esnan sklavisá. Despues di e rebeldia, e reglamentu pa esnan sklabisá bira ménos riguroso.
Djadumingu esnan sklabisá no mester a traha mas, ora solo baha por a stòp ku trabounan, a bini sierto reglanan pa kastigunan ku tabata wòrdu imponé. Por konkluí ku nan kondishonnan di bida a mehorá un tiki. E rebeldia ta mustra nos e forsa di akshon kolektivo, esnan sklabisá a logra di forma union i traha huntu, apesar di e riesgo di kastigunan severo.
Ta rekerí hopi determinashon i kurashi pa lucha kontra di un sistema di opreshon ku tabata eksistí ya pa algun un siglo kaba. E lucha aki mester ta e spil pa mustra nos, ku asta den e momentonan di skuridat, speransa pa kambio ta posibel.
Nos mester keda konmemorá e lucha aki i rekordá elementonan manera determinashon, kurashi, solidarismo, vishon i trabou kolektivo. Elementonan balioso ku nos mester integrá den nos bida diario, pa no laga divishon stroba nos den logra nos ophetivonan, entre otro Emansipashon di nos pueblo.
Nos no por laga e dia aki pasa bai sin reflekshoná i fortifiká nos mes ku lucha ta un proseso kontinuo. Gruponan organisá, ekspertonan i boluntarionan ta luchando hopi aña kaba pa demonstrá importansia di nos historia, pa por traspasá konosementu pa generashonnan nobo.
Gobièrnu tambe ta keda promové balornan di nos historia manera konsientisashon, libertat i igualdat. Pa e motibu aki Gobièrnu ta sostené e aña di abolishon i konmemorashon di sklabitut. Prinsipalmente inisiativanan pa traspasá e balornan esensial di nos historia bou di pueblo di Kòrsou, espesialmente nos hóbennan. Esaki pa nunka no lubidá, lokual ku a pasa i pa nos krea un sosiedat basá riba hustisia i igualdat. Laga nos keda lucha pa un Kòrsou, kaminda tur hende tin oportunidatnan igual, kaminda nos tur por ta liber i sin ningun forma di opreshon.
Kaminda tin boluntat, e resultado ta lográ sigur!
—
Minister di Enseñansa, Siensia, Kultura i Deporte
**Pa un relato fotográfiko di potrèt bishitá: Lucha pa Libertat