Konmemorashon 100 aña Lucha Laboral na Kòrsou - Informashon tokante Gobièrnu di Kòrsou

Konmemorashon 100 aña Lucha Laboral na Kòrsou

Ministerio konserní Enseñansa, Siensia, Kultura & Deporte
 

Konmemorashon 100 aña Lucha Laboral na Kòrsou

Publiká riba 17 Yüli 2022

Diskurso Minister S. van Heydoorn relashoná ku Konmemorashon 100 aña Lucha Laboral na Kòrsou.

Di Liga di trahadónan den Haf pa liga San Telmo

te na sentralnan Sindikal Fuerte i Struktura!

Komo minister enkargá ku Enseñansa Siensia, Kultura, i Deporte mi ta sinti mi mes hopi honrá pa dirigí palabra na boso riba e dia tan importante aki. Awe 17 di yüli 2022 ta eksaktamente, 100 aña despues di un lucha ku pa mi ta simbolisá Kurashi, Forsa i Dignidat. Mi ta bai papia awe no solamente komo minister i eks-sindikalista, pero mas ku tur kos komo un yu di Kòrsou sali for di e kuna di e klase trahadó, Pober, Humilde i Digno.

E lucha ku nos ta rekordá awe ta un lucha ku trahadónan di Haf a kuminsá pa mantené nan dignidat, komo obreronan ku ta traha duru pa nan pan di kada dia. Komo eks-sindikalista, e lucha aki semper a inspirá mi, debí ku e lucha aki tabata un kaminda trahadónan a lucha pa rèspèt i igualdat. Nan no por a akseptá ku ta baha nan salario i a konsekuensia di nan protesta ta bini ku trahadónan strañero pa tuma nan trabou over.

Awe nos ku ta bibando 100 aña despues, mester realisá ku e manera ku nos pueblo a ser eduká den añanan 1920 i 1930 tabata di tal forma ku nan mester tabata obediente i sumiso. No opstante e edukashon aki e trahadónan den Haf a bisa ta basta, nos no ta soportá inhustisia mas i nan a sali pa nan derechonan.

Mi ta enfatisá i manera historiadornan a bisa, ku esaki tabata e promé lucha ku trahadónan i nan sindikato a hiba na Kòrsou na defensa di e klase trahadó. E lucha den Haf, esun di Nieuwpoort den añanan 1950 huntu ku e lucha di 30 di mei 1969 ta base di fortalesa sindikal.

Mi ta konvensí ku Felix Chakoeto ta un di nos lidernan ku a sa di guia i eduká su kompañeronan, pero tambe Felix a asumí responsabilidat di su hechonan. Esaki debí ku despues ku e wèlguistanan a drenta ofisina di KWIM tabatin konfrontashon ku polis i guarnishon. Tabatin lòsmentu di tiru di atvertensia komo konsekuensia  a kai vários herido i dos morto.

Ora trankilidat a bolbe reina, Felix mes a bai entregá serka Prokurador General, a sentensi’é i ela haña e kastigu mas haltu ku tur esnan kondená, esta 9 aña di prizòn pa su papel di lider den e disturbionan. Un lider mester sa ku e mester asumí responsabilidat na momentu ku e ta guia su hendenan.

Liderá den e área sindikal no ta solamente defendé e klase trahadó, e ta tambe eduká e trahadó pa e komprondé su ròl komo empleado i siudadano di e pais aki.

Ami komo minister ta pone Felix Chakoeto na nivel di héroenan ku nos a konosé den e pais aki manera Tula i Bashan Karpata pa menshoná algun, tur dos tabata hòmbernan di prinsipio i ku no tabatin miedu di karga konsekuensia di un lucha pa para pa e prinsipionan ku nan a lucha p’e.

Ora ami komo yu di hende humilde, sali for di klase trahadó analisá Felix Chakoeto su komportashon mi ta sinti mi mes orguyoso di mi orígen. Nos orígen ta di hende humilde pero responsabel, nos origin humilde ku no por ser korumpí, pa kosnan di mundu. Pero mas ku tur kos nos orígen ta unu kaminda Dignidat, Honestidat i Forsa pa logra nos bienestar general.

Ta p’esei mi kier hasi un yamada na mundu sindikal pa kuminsá invertí den formashon i edukashon di boso organisashon i miembronan. Ta falta formashon den analisá i komprondé un kontrato kolektivo, ta falta formashon den téknika di negoshashon, ta falta formashon den konosementu di nos leinan laboral i ta falta formashon di siudadanonan ku aspirashon sindikal.

Trabou sindikal ta un vokashon i no un hèrmènt pa buska gloria i fama. Despues di 100 aña di lucha nos no mester tapa nos wowo pa e realidat sindikal ku nos ta biba aki na Kòrsou. Demasiado desunion bou di esnan den área sindikal, ku komo konsekuensia ku a debilitá e forsa laboral sindikal. Mi ta kontentu ku den e historia di 100 aña aki mi por a forma parti di un sindikato ku a skohe pa uni forsa ku un otro sindikato na bienestar di e klase trahadó ku nos ta representá i no a skohe pa mas segmentashon. Dikon mi ta menshoná tur esaki debí ku ora nos traha den UNION, nos por logra adelanto i prosperidat.

Nos ta biba den un mundu kaminda kada biaha di nobo, nos ta keda sorprendé pa desaroyonan ku ta afektá nos salu, nos ekonomia, nos finansa i te hasta nos outonomia, pero tambe kuponan di trabou i mas importante kada un di nos su famia. Den un palabra ta nos tur, mi ta ripití nos tur di un forma òf otro a i ta keda afektá pa e desaroyonan aki.

Ta p’esei na momentu ku nos stòp di mira nos luchanan di forma isolá i nos hiba e lucha for di un perspektiva amplio, kaminda nos ta tene kuenta ku e realidatnan den kual nos ta biba aden, e lucha lo kontribuí na adelanto di Kòrsou kompleto i no na adelanto di un sektor so.

Por último bo por ta di akuerdo òf den desakuerdo ku loke mi a trese dilanti awe mainta. Pero ami awe komo siudadano i mandatario ta baha mi kabes i akseptá ora nos pidi Tula pa e warda un ratu i no wak ainda, debí ku nos tin hopi kos di drecha ainda. Meskos mi ta konvensí ku nos mester pidi Felix Chakoetu tambe pa warda un ratu i no wak ainda, debí ku den sindikalismo tambe nos tin hopi kos di drecha ainda.

Danki i ku Dios bendishoná kada un di bosnan ku sabiduria i un salú ekselente.

Sithree A. van Heydoorn

Minister di Enseñansa, Siensia, Kultura & Deporte

 

** pa relato fotográfiko por bishitá e Link: Konmemorashon 100 aña Lucha Laboral Kòrsou