Excellenties, beste gasten, dames en heren, een goede avond en welkom in de tuin van het Gouverneurspaleis om het nieuwe jaar met elkaar in te luiden.
Dit jaar wordt de nieuwjaarstoespraak net iets anders dan u van mij gewend bent. Een nieuwjaarstoespraak zonder terug- of vooruitblik zoals in voorgaande jaren vaak gebeurde. En ik beloof u, ook geen -al dan niet zo bedoelde- uitbranders zult u van mij horen. Dit jaar kunt u hier allen met een gerust hart staan. Voor velen zal dat een teleurstelling zijn maar voor een enkele onder u is dat vast ook een opluchting. Geloof me, ik moet op mijn lippen bijten om de aankoop van Campo níet te noemen, niet stil te staan bij de slopende Ennia-kwestie; slopend met name voor de pensioenhouders of de perikelen rondom de indiening van de begroting 2024 niet aan te halen. Dit jaar niets van dat alles.
Op deze eerste woensdagavond van 2024 wil ik u graag naar ons geliefde Curaçao laten kijken door de ogen van onze meest recente volksheld, meester doktor Moises Frumencio da Costa Gomez, ofwel onze Doktor.
Gouverneur van Curaçao, Hare Excellentie Lucille George-Wout
20 dagen geleden, op 15 december van het afgelopen jaar, de liefhebber weet dat het toen ook Koninkrijksdag was, werd Doktor groots geerd vanwege de historische betekenis die hij heeft gehad voor het Koninkrijk, de voormalige Nederlandse Antillen en in het bijzonder voor Curaçao. Doktor werd verheven tot volksheld van Curaçao vanwege zijn streven naar vooruitgang en gerechtigheid op staatkundig, sociaaleconomisch en cultureel gebied.
Doktor staat een organische solidariteit met Nederland voor; hij wenst geen volledige integrale autonomie voor het Staatsdeel Curaçao. De Staatsdelen moeten in het belang van de eenheid en weerbaarheid van de staat, in een groot en sterk Rijk, geconsolideerd worden. Ik laat doktor Da Costa Gomez zelf spreken:
“Het rechtvaardig bestuur van het Koninkrijk heeft allerwegen bewondering gewekt van alle koloniale mogendheden. Wij geloven niet, dat wij in ons Koninkrijk een ogenblik bevreesd hoeven te zijn voor de terugdringing der rechts gedachte als basis voor de verhoudingen in de Nederlandse Staat.”[1]
(Vertaald: “E forma di atministrashon hustu di Reino a risibi atmirashon di parti di tur e potensianan kolonial. Nos no ta kere, ku ni momento so nos mester tin miedu di nenga e pensamentu di “derecho” komo base pa e relashonnan den Reino hulandes.) [2]
Doktor zag in dat het kleine Staatsdeel Curaçao – net zoals elke andere kleine gemeenschap- onmogelijk een zelfstandig leven kan leiden. [3] Hij pleit voor een nauwe economische en culturele aansluiting binnen het Koninkrijk.
Doktor Da Costa Gomez was een staatsman met liefde vervuld voor zijn geboorte-eiland én voor Groot Nederland en was bereid om voor het recht van onze eilanden én voor Nederland op te komen. U zult begrijpen, een man naar mijn hart.
In de jaren 1948-1954 heeft doctor als delegatievoorzitter deelgenomen aan verschillende conferenties, die uiteindelijk hebben geleid tot de nieuwe rechtsorde voor het Koninkrijk der Nederlanden, vastgelegd in het Statuut voor het Koninkrijk. Op 15 december van dit jaar zal ons Statuut 70 jaar bestaan. Het Statuut was in de ogen van Doktor bedoeld om middelen aan te reiken teneinde door verantwoordelijk bestuur zelf over onze toekomst te kunnen beschikken. Uiteindelijk moesten land en volk zich voorbereiden op het dragen van eigen verantwoordelijkheid.
In het Landsbesluit van onze regering waarmee Doktor wordt uitgeroepen tot volksheld is aangeven dat hij van mening was dat het Statuut was bedoeld om de mogelijkheden van het volk op Curaçao te verbeteren, om verantwoordelijk te kunnen regeren en zelf te kunnen beslissen over hun eigen toekomst, zowel het land als de bevolking moesten zich voorbereiden om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Mag ik u vragen om met dit in gedachten, eens door de bril van doktor Da Costa Gomez naar het Curaçao van vandaag te kijken? Zijn we daar waar we volgens onze held zouden moeten zijn of zitten we in ieder geval op de juiste weg? Draagt ons land en ons volk daadwerkelijk eigen verantwoordelijkheid?
Het borgen van sociale rechten en sociale zekerheid vraagt onze continue aandacht en zorg. Datzelfde geldt voor de wijze waarop we ervoor kiezen om ten behoeve van het welzijn van ons volk samen te werken binnen het Koninkrijk.
De vastberaden acties van Doktor hebben sterk bijgedragen aan het emancipatieproces van de voormalige Nederlandse Antillen. Zijn toewijding aan autonomie, gelijkheid en rechtvaardigheid heeft doctor Moises Frumencio da Costa Gomez tot een symbool van nationale trots gemaakt. Laten we dit koesteren en voortbouwen op het fundament dat Doktor voor ons heeft gelegd. We zijn van ver gekomen, we hebben een nog langere weg te gaan om in de buurt te komen van het ideale beeld dat Doktor schetste voor ons Curaçao. Een ieder van ons dient daar zijn bijdrage aan te leveren en heeft daar een eigen verantwoordelijkheid in.
Doktor was en is een inspiratiebron niet alleen voor mij maar ook voor mijn echtgenoot Herman, die in zijn jonge jaren (… lang geleden) persoonlijk loopbaanadvies van Doktor heeft mogen ontvangen. Toen al wist Doktor te inspireren met zijn bevlogen woorden en advies.
Zijn ook wij vandaag onze jeugd aan het insprireren om zich voor te bereiden en hen te stimuleren om zich in te zetten voor de opbouw van ons land?
Laat het ideaalbeeld dat Doktor had voor Curaçao een inspiratie voor ons allen zijn.
Herman, ik kan me geen betere partner wensen om ook deze toost, net zoals de afgelopen 10 toosten op de nieuwjaarsreceptie, mee uit te brengen.
Mag ik u allen vragen om samen met Herman en mij het glas te heffen op een gezond en voorspoedig 2024 vol inspiratie. Salú.
___________________________
[1] Publicatie Desvelo di un Herensha Kultural, Un biahe dor di anotashonnan di tempu tokante mr. dr. M.F. da Costa Gomez, pagina 13
[2] Publicatie Desvelo di un Herensha Kultural, Un biahe dor di anotashonnan di tempu tokante mr. dr. M.F. da Costa Gomez, pagina 7
[3] Publicatie Desvelo di un Herensha Kultural, Un biahe dor di anotashonnan di tempu tokante mr. dr. M.F. da Costa Gomez, pagina 13
